Tích Thánh Cô Bảy Tân La, Cô Bảy Kim Giao

Cô Bảy Tân La (Cô bảy kim giao) là Thánh Cô thứ bảy trong hàng Tứ Phủ Thánh Cô, sau Cô Sáu Sơn Trang, trước Cô Tám Đồi Chè.

Cô Bảy Tân La là thánh cô kề cận bên Chầu Bảy Kim Giao. Cũng giống như Chầu Bảy, Cô Bảy có nhiều danh hiệu khác nhau: Cô Bảy Kim Giao (khi thờ tại đền Kim Giao), Cô Bảy Mỏ Bạch (vì đền Kim Giao nằm tại Mỏ Bạch, Thái Nguyên), Cô Bảy Tân La (khi thờ tại đền Tân La, Thái Bình).

Sự tích về Cô Bảy Tân La

Cô Bảy Tân La còn được gọi là Cô Bảy Kim Giao. Cô Bảy là một tiên cô người dân tộc Mọi ở đền Kim Giao, Mỏ Bạch, Thái Nguyên. Sự tích kể rằng cô cũng là người hầu cận bên Chầu Bảy nên cũng được gọi là Cô Bảy Kim Giao hay còn có hiệu khác là Cô Bảy Tân La ( khi cô được theo hầu cận Chầu Bảy tại đền Tân La). Tương truyền rằng Cô cũng là vị thánh Cô có công giúp người dân Mọi biết trồng trọt chăn nuôi đồng thời Cô cũng góp công sức trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược phương Bắc. Theo một số tài liệu thì chính xác Cô Bảy là Cô Bảy Tân La hay Cô Bảy Kim Giao (theo hầu Chầu Bảy Kim Giao) chứ không phải là Cô Bảy Tân An (theo hầu Ông Bảy Bảo Hà ) như một số thông tin bên ngoài. Có sự tích nói rằng, đêm thanh nhàn cô thường hội họp cùng các nàng tiên nữ, mắc võng đào giữa hai cây kim giao rồi cùng đàn hát múa ca.

Trong hội đồng Thánh Cô, Cô Bảy Tân La ít khi về ngự đồng nếu không nói là hầu như không thấy. Vậy nên nếu để nói đến y phục và cung cách hầu giá của Cô Bảy Tân La thì rất khó, theo phỏng đoán của người viết thì có thể giá Cô Bảy mặc áo tím hoặc chàm xanh, cô ngự đồng khai cuông rồi múa mồi. Hiện nay, Cô Bảy được thờ làm Cô bản đền tại chính cung Đền Kim Giao (Thanh Liên, Mỏ Bạch, Thái Nguyên) và tại đền Tân La (Dốc Lã, Bảo Khê, Hưng Yên). Khi hầu tráng mạn đến giá Cô Bảy Tân La.

Đền thờ Cô Bảy Tân La

Cô Bảy Tân La không có đền thờ riêng mà thường được thờ tại điện gần với Ban Thánh Mẫu Chầu Bảy tại đền Mỏ Bạch ở Kim Giao, Mỏ Bạch, thành phố Thái Nguyên. Đền là nơi thời chính của Chầu Bảy và Cô Bảy Tân La.

Đền Mỏ Bạch là nơi thờ danh tướng Dương Tự Minh – người đã có công lao chống giặc ngoại xâm, giữ yên bờ cõi phía Bắc của Tổ quốc dưới thời nhà Lý. Ngoài ra, đền thờ Thánh Mẫu Chầu Bẩy có công dạy dân trồng lúa nước, trồng dâu nuôi tằm, chăn nuôi và dệt vải. Và Cô Bảy Tân La còn được thờ tại đền Tân La (Dốc Lã, Bảo Khê, Hưng Yên), nơi đây thờ chầu tám bát nàn đại tướng đông nhung.

Đi lễ Cô Bảy Tân La cần lưu ý gì ?

Hàng năm ngày tiệc Cô Bảy Tân La vào mông 1 tháng 7 âm lịch là du khách thập phương hành hương từ khắp mọi miền về dâng lễ Thánh Cô. Vừa là để tỏ lòng thành kính, biết ơn đối với công lao của cô, vừa để cô chứng giám lòng thành các con hương, phù hộ độ trì cho gia quyến được bình an, may mắn, sức khỏe, có tài lộc trong năm mới. Khi dâng lễ Cô Bảy, con hương thường sắm đầy đủ một mâm lễ vật gồm đĩa hoa, đĩa quả với nhiều loại quả, cơi trầu, quả cau, cút rượu, xôi thịt, một tập giấy tiền và một cánh sớ trình báo.

Văn khấn Cô Bảy Tân La

Nam mô a di đà phật. (3 lần)

Tín tử chúng con thành tâm kính lạy đức Hiệu Thiên Chí tôn Kim Quyết Ngọc Hoàng Huyền cung cao Thượng đế.

Kính lạy.

Đức Cửu Trùng Thánh Vân lục cung công chúa.

Đức Thiên tiên Quỳnh Hoa Liễu Hạnh Mã Hoàng công chúa, sắc phong Chế Thắng Hỏa Diệu Đại Vương, gia phong Tiên Hương Thánh mẫu.

Đức đệ nhị đỉnh thượng cao sơn triều Mường Sơn tinh công chúa Lê Mại Đại Vương.

Đức đệ tam Thủy phủ, Lân nữ Công Chúa .

Đức đệ tứ khâm sai Thánh Mẫu, tứ vị chầu bà, năm tòa quan lớn Mười dinh các quan, mười hai Tiên Cô.

Con xin cung thỉnh Cô Bảy Tân La, mười hai thánh cậu, Ngũ hổ Đại tướng, Thanh Hoàng Bạch Xà Đại tướng.

Hôm nay là ngày…

Tín chủ con là ………..

Ngụ tại:……………………………

Cùng toàn thể gia đình đến điện (phủ, đền) chấp tay kính lễ khấu đầu vọng bái.

Lòng con nhất tâm thành khẩn, dạ con thiết tha kính dâng lễ vật con cúi xin các ngài xét thương cứu độ cho gia đình con tiêu trừ nạn ách điều lành thường tới, cầu tài được tài, cầu lộc được lộc, cầu bình an được bình an.

Nam mô a di đà phật. (3 lần)

Bản văn chầu Cô Bảy Tân La.

“Tháng bảy trảy hội tiên la

Nhớ ngày hội lễ tiên la con về

Dù cho công việc bộn bề

Mồng mười con rước cô về dâng hương

Cô Bảy giá ngự tiên la

Là tiên giáng thế mở đường cứu dân

Cô hầu cận Mẫu tiên la

Mẫu cùng Trưng Trắc dẹp quân bạo tàn

Anh linh dẹp giặc đã tan

Chữa lành dịch tả cứu người binh lính

Thương dân cô bảy hiện hình

Ác sát xiêm trắng hiển linh cứu đời

Xưa kia hầu cận mẫu tiên la

Phù đời cứu thế tế độ trần gian

Biển khơi cho tới non ngàn

Ra tay cứu độ trần gian

Khổ đau cô đã chở che

Tâm tành khấn vái cô nghe cô phuf

Ơn Cô ghi nhớ ngàn thu

Giang sơn ghi nhớ kẻ thù khiếp kinh

Phép tiên biến hoá tài tình

Bao lần cứu giúp giáng sinh cõi trần

Cô Bảy cứu nước độ dân

Bách gia trăm họ xa gần ơn sâu

Bể dâu biến đổi mặc dầu

Uy linh cô Bảy nơi đâu cũng thờ.”