Số phận có thay đổi được không?

Thời vua Hán Cảnh Đế tại Trung Quốc, có một vị được mệnh danh là thần tướng. Ông chỉ cần một cái nhìn thoáng qua là biết được tỏng tòng tong tính tình, vận hạn, số phận cả đời của người trước mặt. Sự chính xác trong lời đoán của ông thật là kì lạ, trăm lần không sai lấy một.

Một bữa kia, ông đang đi dạo trên phố, chợt thấy cậu thanh niên nọ có một tướng lạ: Hai đường chỉ chạy từ cằm lên khóe miệng. Ông tiến lại và nói với cậu:

Này chàng trai, trên mặt cậu có tướng chết đói. Trong vòng mươi năm nữa, họa này sẽ xảy đến với cậu.

Thanh niên ấy tên Bùi Độ, là một người bán dầu nghèo khổ. Vì danh tiếng của lão thần tướng quá lớn, Bùi Độ có muốn nghi ngờ cũng không được. Anh buồn rầu ra về với cái án tử hình treo lơ lửng trong vô hình. Anh không còn tha thiết với điều gì nữa, ngày ngày buồn rầu ủ rủ.

Một ngày kia, trên đường đi anh thấy một cô gái vừa khóc lóc thảm thiết, vừa định nhảy xuống giếng sâu. Bùi Độ chặn lại hỏi, thì biết được cô gái kia tên Ngọc Hà, đang trên đường đem vàng đi để chuộc tội cho cha, xong đến đây lỡ tay làm rơi túi vàng xuống giếng.

Mọi người cho biết rằng dưới giếng có một con trăn rất dữ, rất nguy hiểm, đã xuống rồi coi như cầm chắc cái chết, nên cũng không ai dám giúp. Thế nhưng cô gái cứ chăm chăm nhảy xuống, định không lấy được vàng thì sẽ chết ở đây luôn.

Bất chợt mắt Bùi Độ sáng lên, nghĩ thầm trong đầu: "Đúng rồi, đằng nào cũng chết, sao ta không đem cái chết của mình để làm một việc nghĩa? Như vậy không hay hơn sao?”

Nghĩ là làm. Dù tim đập loạn xạ, chân tay run lẩy bẩy, anh vẫn liều mạng leo xuống. Không hiểu vì sao nhưng anh không bị trăn ăn thịt. Lặn ngụp hồi lâu anh cũng lấy được túi vàng đem lên cho Ngọc Hà.

Nhờ đó, Ngọc Hà được toàn mạng, cha cô được giải oan, danh dự, quyền thế được phục hồi.

Cảm kích ơn cứu mạng của Bùi Độ, Ngọc Hà đem anh về cho anh ăn học đàng hoàng. Rồi sau xin cha được theo anh “nâng khăn sửa túi” suốt đời. Hôn lễ được cử hành không lâu sau đó trong niềm hân hoan của tất cả thân quyến xóm làng.

Sau đó, cha vợ Bùi Độ nhờ một người quen có chức có quyền tiến cử anh làm chức quan ở vùng khác. Từ đó, anh không ngừng thăng quan tiến chức.

Cuộc đời anh giờ ngập trong sung sướng, quyền quý vinh hoa, nhà cửa gia nhân không thiếu thứ gì. Nhưng anh vẫn mang một nỗi lo sợ mình sắp chết.

Cho đến một hôm kia anh tình cờ gặp lại vị thần tướng. Sau một cái nhìn sắc bén, đôi mắt của thần tướng lộ vẻ ngạc nhiên vì tướng chết đói trên mặt anh không còn nữa.

 Này chàng trai - thần tướng nói - tướng chết yểu trên mặt anh đã mất, chẳng hay gần đây anh có làm điều gì phúc đức lắm?

Chàng trai kể lại mọi chuyện. Vị thần tướng gật gù, từ giã ra đi sau khi đã chúc lành cho anh.

Còn anh trở về với nỗi vui sướng khôn siết. Anh đã vụt thoát khỏi bàn tay nghiệt ngã của định mệnh. Từ nay anh có thể yên tâm, làm gì thỏa thích.

Và anh làm thật! Kể từ đó, anh bắt đầu sống hưởng thụ sa đọa, với những trò vui hoang tàn, vô độ. Nắm quyền chức trong tay, anh biến thành một tên hôn quan bạo ngược. Vơ vét của dân, cưỡng bức con gái nhà lành, tiếng oán thán thấu tận trời xanh.

Ngày tháng cứ trôi đi, cảnh oan ức cứ thế kéo dài. Đến một ngày kia, lần thứ ba anh gặp lại vị thần tướng.

Vị thần tướng nheo mắt nhìn anh. Với con mắt tinh anh và thâm thúy, ông hiểu ngay mọi chuyện, đồng thời cũng thấy luôn tướng chết đói đã quay trở lại. Thần tướng nghiêm giọng:

Này kẻ vô đức, cậu đã một lần thoát khỏi cái chết vì biết quên thân cứu người. Nay lại không biết tu thân tích đức thêm cho sâu dày, lại đổ đốn, sa đọa, hoang tàn hống hách, làm những chuyện đồi bại tàn ác. Tướng chết đói lại hiện ra rồi đó, lo về tính chuyện hậu sự đi.

Tên quan Bùi Độ tức giận bỏ đi. Vì đã quen thói ngông cuồng, nên giờ thần tướng hay không cũng bất chấp. Cứ tiếp tục sống cuộc sống tội lỗi không chút áy này. Lương tâm hắn giờ đã bị danh lợi dục vọng nuốt chửng.

Quả nhiên không lâu sau đó, dân kiện lên đến triều đình. Quan khâm sai được phái xuống điều tra, rồi bắt hắn về kinh xét xử. Trên đường áp giải, hắn bỏ trốn, chạy thoát được vào rừng. Một thời gian sau, người ta tìm thấy xác hắn chết đói bên cạnh một mỏm đá. Lần này, tử thần đã chụp được hắn với bản án bi thảm: chết đói - đúng như lời thần tướng nói.

Lạm bàn:

Số phận của Bùi Độ đó đã thay đổi hai lần bởi chính bàn tay anh. Như vậy, ta thấy rằng, số phận không phải một cái gì đó cố định hay được định sẵn bởi trời. Vì nếu đã cố định, thì không thể có điều gì thay đổi.

Số phận được định đoạt bởi những việc thiện ác ta làm cho thế gian này theo quy luật nhân quả.

Khi Bùi Độ đó liều mạng cứu cho một người chưa từng quen biết. Số phận lập tức thay đổi. Tướng chết đói biến mất liền. Anh trở nên giàu sang, sung sướng ngay, vì việc thiện anh làm quá lớn, nhất là khi anh cứu người bất chấp hiểm nguy của mình.

Nhưng lại một lần nữa anh lại thay đổi số mạng của mình theo chiều ngược lại. Bằng sự bạo ngược hống hách, bằng những việc thất đức, bức hại dân lành, bất chấp lương tâm.

Những tội lỗi ấy trực tiếp khiến Nhân Quả thay đổi. Và Nhân Quả đã sắp đặt lại số mệnh Bùi Độ trở về với kết cục bi thảm, tướng chết đói hiện trở lại, anh ta phải bỏ mạng rục xác trong rừng.

Theo Giáo hội Phật giáo Việt Nam