Khám Phá Bí Ẩn Sâu Kín Của Bát Quái: Triết Lý Huyền Bí Phương Đông

"Bát quái, một khái niệm tưởng chừng xa lạ, lại ẩn chứa trong mình cả một vũ trụ tri thức về văn hóa phương Đông. Từ những hình vẽ đơn sơ đến hệ thống triết học phức tạp, bát quái đã trở thành một biểu tượng bí ẩn, khơi gợi trí tò mò của nhiều thế hệ. Cuốn sách "Bí ẩn của Bát quái" ra đời với mong muốn vén màn bí mật, mang đến cho độc giả một cái nhìn khoa học và toàn diện về bộ môn này."

Giới thiệu sơ bộ về tác giả và bối cảnh cuốn sách:

Cuốn sách "Bí ẩn của Bát quái" là một phần trong bộ sách "Đại điển tích văn hóa thần bí Trung Hoa," được biên soạn bởi ba tác giả: Vương Ngọc Đức (chủ biên), Diêu Vĩ Quân (phó chủ biên), và Tăng Lỗi Quang. Sách được dịch từ nguyên bản tiếng Trung Quốc, xuất bản năm 1996 bởi Nhà Xuất Bản Văn Hóa Thông Tin, bản in năm 1996 và được tái bản lần 1 năm 2005.

Tác giả dịch là Trần Đình Hiến.

Bối cảnh ra đời của cuốn sách là khi các hiện tượng mê tín dị đoan có dấu hiệu tái xuất hiện ở Việt Nam, sau một thời gian tạm lắng xuống trong giai đoạn chuyển đổi kinh tế từ tập trung sang thị trường. Các tác giả, là những học giả lớn của Trung Quốc đương đại, mong muốn mang đến cho độc giả cái nhìn khoa học, có hệ thống về những hiện tượng văn hóa thần bí, trong đó có bát quái.

Mục đích của cuốn sách:

Mục đích chính của cuốn sách là làm sáng tỏ những bí ẩn xung quanh Bát quái và Kinh Dịch, hai khái niệm mang đậm màu sắc thần bí và triết học phương Đông. Tác giả muốn:

• Cung cấp kiến thức cơ bản: Giới thiệu một cách hệ thống và dễ hiểu về nguồn gốc, lịch sử, cấu trúc, ý nghĩa của Bát quái và Kinh Dịch.
• Phân tích khoa học: Sử dụng quan điểm duy vật biện chứng và duy vật lịch sử để phân tích, đánh giá các khía cạnh hợp lý và phi lý của bát quái.
• Bài trừ mê tín: Vạch rõ sự lợi dụng và những sai lầm trong việc diễn giải bát quái, giúp độc giả có cái nhìn đúng đắn, tránh xa mê tín dị đoan.
• Kế thừa giá trị: Khẳng định những yếu tố hợp lý trong các tri thức cổ xưa, khuyến khích kế thừa và phát huy tinh hoa văn hóa.

Tóm tắt nội dung chính:

Cuốn sách được chia thành 2 phần lớn, cùng với phần phụ lục, và được sắp xếp theo thứ tự như sau:

• Phần I: Tri thức cơ bản
  • Lời nhà xuất bản: Giới thiệu về bối cảnh, mục đích của bộ sách và cuốn "Bí ẩn của Bát quái" nói riêng. Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nghiên cứu văn hóa truyền thống một cách khoa học.
  • Lời tựa bộ sách: Đề cao giá trị văn hóa thần bí, nhưng cũng phê phán những hiện tượng mê tín dị đoan. Đưa ra vấn đề cần nghiên cứu về vấn đề văn hóa thần bí này.
  • 1. Lời dẫn: Giới thiệu mục đích của cuốn sách, khơi gợi sự bí ẩn của Bát quái, và vai trò của nó trong văn hóa Trung Hoa.
  • 2. Thiên cổ kỳ thư: "Chu Dịch": Đi sâu vào nguồn gốc, tên gọi, thời gian hình thành và nội dung của "Chu Dịch", phân tích sự khác biệt giữa "Kinh Dịch" và "Truyện Dịch".
  • 3. Dịch cánh tam thánh (Dịch qua tay Ba thánh), những thánh nhân ấy là ai?: Liệt kê các vị thánh được cho là có công với bát quái và Chu Dịch như Phục Hi, Văn Vương, Chu Công, Khổng Tử và các tranh luận liên quan.
  • 4. Khổng Tử "đọc đứt dây lễ sách": Khẳng định sự yêu thích và miệt mài của Khổng Tử với Dịch học.
  • 5. Bắt đầu từ "Khôn sơn cấn hướng": Trình bày về tiên thiên và hậu thiên bát quái, cách sắp xếp các quẻ theo hai phương vị khác nhau.
  • 6. Từ Thái cực đến sáu mươi tư quái: Giải thích quá trình sinh thành của 64 quái từ thái cực, lưỡng nghi, tứ tượng và bát quái.
  • 7. Thú vị của quái hình: Giới thiệu về quái hình, quái danh, quái tượng và khẩu quyết liên quan.
  • 8. Sự kỳ lạ về thứ tự của quái: So sánh các cách sắp xếp thứ tự quái trong các bản khác nhau như Bạch thư, Kinh Phòng, Thiệu Ung...
  • 9. Sự kỳ lạ của tên quái: Thống kê và phân loại các cách đặt tên cho 64 quái.
  • 10. Sự kỳ diệu của quái tượng: Đưa ra những giải thích về quái tượng, sự diễn đạt của các hào và quẻ trong Chu Dịch.
  • 11. Tri thức cơ bản về Hào và Quái: Giải thích các khái niệm cơ bản như hào, quái, hào âm, hào dương, vị, thời...
  • 12. Những thuật ngữ khó hiểu về Hào và Quái: Giải thích những thuật ngữ quen thuộc như Nguyên, Hanh, Lợi, Trinh...
• Phần II: Quan niệm tư tưởng
  • 5. Bắt đầu từ "Khôn sơn Cấn hướng"
  • 13. Phép xem bói phiền toái và khó tin: Điểm qua các giai đoạn trong sự phát triển của bói toán.
    • 1- Phải có quan điểm toàn diện đối với bát quái: Các triết gia cổ đã hình thành thâm thuý như vậy về tư tưởng thì thật dễ sợ! Trong phái thứ hai có một số học giả, với óc nhậy bén trong tưởng tượng, đã khai thác khía cạnh ít được chú ý của bát quái.
    • 2- Chú trọng tính chất phổ thông.
    • 3- Chú trọng quan điểm khoa học
    • 4. Khổng Tử "đọc đứt dây lễ sách"
    • 5. Bắt đầu từ "Khôn sơn Cấn hướng"
    • 6. Từ Thái cực đến sáu mươi tư quái
    • 7. Thú vị của quái hình
    • 8. Sự kỳ lạ về thứ tự của quái
    • 9. Sự quái lạ về tên quái
    • 10. Sự kỳ diệu của quái tượng
    • 11. Tri thức cơ bản về hào và quái
    • 12. Những thuật ngữ khó hiểu về hào và quái
• Phụ lục
  • Quái tượng của Bát quái: Liệt kê chi tiết ý nghĩa tượng trưng của 8 quái.
  • Sự kỳ lạ về thứ tự của quái: trình bày nguyên tắc của thứ tự 64 quẻ và các phương vị của quái
  • Thứ tự các quái trong "Chu Dịch" thông hành bản: sắp xếp thứ tự 64 quẻ trong Kinh Dịch
  • Hình 9 - Biểu đồ bát cung quái tự
  • Hình 10
  • Hình 6: Bát quái trùng hợp đồ
    • Hình 8
  • Hình 4: Tiên thiên bát quái tiểu hoành đồ
  • Hình 3 - Bát quái thái cực đồ
  • Hình 2
  • Hình 1
  • Thái cực.
  • Các loại hào trong Kinh Dịch: Hào dương, hào âm, hào biến, hào bất biến
• 1- Phải có quan điểm toàn diện đối với bát quái
• 2- Chú trọng tính chất phổ thông
• 3- Chú trọng quan điểm khoa học
• 4. Khổng Tử "Đọc Đứt Dây Lễ Sách"
• 5. Bắt đầu từ "Khôn sơn Cấn hướng"
• 6. Từ thái cực đến 64 quái
• 7. Thú vị của quái hình
• 8. Sự kỳ lạ về thứ tự của quái
• 9. Sự kỳ lạ về tên quái
• 10. Sự kỳ diệu của quái tượng
• 11. Tri thức cơ bản về hào và quái
• 12. Những thuật ngữ khó hiểu về hào và quái
• 13. Trước tình thế ấy, chúng tôi bắt tay vào nghiên cứu văn hóa thần bí.
• 14. Khổng Tử "đọc đứt dây lễ sách"
• 15. Bắt đầu từ "Khôn sơn Cấn hướng"
• 16. Từ thái cực đến 64 quái
• 17. Thú vị của quái hình
• 18. Sự kỳ lạ về thứ tự của quái
• 19. Sự kỳ lạ về tên quái
• 20. Sự kỳ diệu của quái tượng
• 21. Tri thức cơ bản về hào và quái
• 22. Những thuật ngữ khó hiểu về hào và quái

Các đoạn trích dẫn quan trọng:

Do không có nội dung đầy đủ trong file, tôi chỉ có thể trích dẫn một số đoạn theo OCR:

• Lời nhà xuất bản: "Trong vài năm gần đây, nhất là từ khi chúng ta bước vào thời kỳ chuyển đổi từ nền kinh tế tập trung sang nền kinh tế thị trường, một số hiện tượng mê tín dị đoan, có một thời tạm lắng xuống, nay lại có dấu hiệu xuất hiện trở lại... Kinh nghiệm cho thấy, để chốn lại có hiệu quả những tàn tích của văn hóa lạc hậu, cần phải xây dựng một nền văn hóa văn minh, khoa học và tiến bộ".
• Vương Ngọc Đức: "Mầu sắc thần bí rất sợ bị sự thật phá vỡ, đống rác mê tín phải được khoa học quét sạch. Mây mù tư tưởng không thể dùng búa chém chết, những hiện tượng lịch sử phải từ góc độ lịch sử mà giải thích...".
• Vương Ngọc Đức: "Đường đi ngàn dặm, bắt đầu từ đôi chân". Khi loại sách này ra đời, chúng tôi cảm thấy đây mới chỉ là bước đầu của việc nghiên cứu văn hóa thần bí, vất vả gian truân, đường xa gánh nặng..."

Mô tả cấu trúc sách:

Cuốn sách được chia thành 2 phần chính và một phụ lục, với cấu trúc logic, đi từ những khái niệm cơ bản đến phân tích sâu về ý nghĩa và ứng dụng. Mỗi phần lại chia thành nhiều chương nhỏ, mỗi chương trình bày một khía cạnh cụ thể của Bát quái và Kinh Dịch. Cấu trúc này giúp độc giả dễ dàng tiếp cận và nắm bắt kiến thức.

Phân tích điểm mạnh và điểm yếu:

Điểm mạnh:

• Hệ thống và khoa học: Cuốn sách cố gắng trình bày kiến thức một cách hệ thống, logic, và dùng quan điểm duy vật để phân tích, tránh sa vào mê tín dị đoan.
• Đa dạng góc nhìn: Tác giả tổng hợp và đưa ra nhiều quan điểm khác nhau về bát quái, giúp độc giả có cái nhìn đa chiều.
• Tính phổ thông: Dùng ngôn ngữ đại chúng, dễ hiểu, phù hợp với nhiều đối tượng độc giả.
• Khai thác chiều sâu: Bên cạnh giới thiệu kiến thức, sách còn bàn sâu về triết học, ứng dụng thực tiễn của bát quái.

Điểm yếu:

• Khó hiểu với người mới bắt đầu: Mặc dù cố gắng viết phổ thông, một số khái niệm vẫn khó hiểu, đặc biệt là khi bàn về Kinh Dịch.
• Chưa triệt để: Việc đưa ra nhiều quan điểm đôi khi làm độc giả phân vân, khó xác định đâu là quan điểm chính.
• Thiếu tính thực tiễn: Sách tập trung nhiều về lý luận và lịch sử, thiếu sự hướng dẫn cụ thể về cách ứng dụng bát quái vào cuộc sống.
• Các phần phân tích có nhiều luận điểm khó hiểu: Quá trình diễn giải phức tạp và một số chỗ khó hiểu.

Cảm nhận cá nhân:

Cuốn sách mang đến cho tôi cái nhìn mới mẻ về bát quái, không đơn thuần là một công cụ bói toán mà còn là một kho tàng tri thức văn hóa, triết học và lịch sử. Tuy nhiên, do tính chất phức tạp của chủ đề, tôi cảm thấy vẫn còn nhiều điều chưa được làm sáng tỏ. Các tác giả đã cố gắng tiếp cận vấn đề một cách khoa học, nhưng đôi khi vẫn còn bị ảnh hưởng bởi tư tưởng truyền thống.

Câu hỏi cụ thể:

• Liệu bát quái có thực sự là cơ sở của các thuật phong thủy, chiêm tinh hay không? Các luận điểm của tác giả có thuyết phục?
• Quan điểm của tác giả về việc ứng dụng bát quái vào cuộc sống hiện đại như thế nào?
• Ý nghĩa của việc phân tích quẻ trong Kinh Dịch có ý nghĩa gì với cuộc sống hiện tại?
• Tại sao tác giả lại đề cao sự kiềm chế, tính chính đáng trong sự lựa chọn?

Tải sách PDF:

Tải ngay cuốn 'Bí ẩn của Bát quái' (PDF)

Kết luận:

"Bí ẩn của Bát quái" là một cuốn sách đáng đọc, đặc biệt đối với những ai quan tâm đến văn hóa phương Đông và muốn tìm hiểu một cách có hệ thống về bát quái và Kinh Dịch.